5 Bước Thực Hiện Thủ Tục Thừa Kế Đất Cho Con Chuẩn Nhất 2025

Hiện nay, không phải ai cũng hiểu rõ quy trình, giấy tờ cần để thực hiện thủ tục thừa kế đất cho con và các khoản phí liên quan. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về toàn bộ quy trình theo quy định mới nhất, giúp bạn tránh sai sót và tiết kiệm thời gian xử lý hồ sơ tại cơ quan chức năng.

Thủ Tục Thừa Kế Nhà Đất – Các Phương Thức Chia Thừa Kế

Thủ tục thừa kế đất cho con có hai hình thức chính: thừa kế theo di chúc và thừa kế theo pháp luật.

Thừa Kế Theo Di Chúc

Cha mẹ có quyền lập di chúc để chỉ định người thừa kế phần đất theo ý muốn của mình.

Điều kiện để một di chúc được xem là hợp pháp:

• Người lập di chúc phải có năng lực hành vi dân sự đầy đủ, tỉnh táo và tự nguyện.
• Di chúc cần được lập thành văn bản, tốt nhất là có công chứng để đảm bảo tính pháp lý.
• Nội dung di chúc phải tuân thủ pháp luật, không vi phạm các điều cấm.

Về phần thừa kế bắt buộc: Ngay cả khi có di chúc, những đối tượng yếu thế như trẻ em, người mất năng lực hành vi dân sự vẫn được đảm bảo “phần thừa kế bắt buộc”.

Điều này có nghĩa là họ không thể bị tước quyền thừa kế thông qua di chúc. Quy định này bảo vệ quyền lợi hợp pháp của những người yếu thế, không thể tự bảo vệ quyền thừa kế của mình.

Thừa Kế Theo Pháp Luật

Thừa kế theo pháp luật xảy ra khi người chết không để lại di chúc hợp pháp hoặc di chúc đó không còn hiệu lực, khi đó tài sản sẽ được chia theo quy định của pháp luật. Con cái, cha mẹ và vợ/chồng là những người được ưu tiên thừa kế theo hàng thứ nhất.

Cách thức chia tài sản:

• Tất cả các con, không phân biệt con chung hay con riêng (nếu được pháp luật công nhận), đều được nhận phần tài sản bằng nhau.
• Nếu người mất không có con, quyền thừa kế sẽ thuộc về cha mẹ ruột, sau đó là vợ hoặc chồng.

Các Yêu Cầu Đối Với Đất Thừa Kế Của Bố Mẹ Cho Con

Dựa theo Điều 649 Bộ luật Dân sự 2015 và Điều 45 Luật Đất đai 2024, để đất đai được thừa kế, cần đáp ứng các điều kiện sau:

• Đất phải đang được sử dụng một cách hợp pháp và liên tục, không có tranh chấp xảy ra.
• Quyền sử dụng đất phải hợp pháp và không có tranh chấp, đảm bảo quyền thừa kế không bị cản trở.
• Đất không thuộc diện bị thu hồi hoặc kê biên để thi hành án, vì điều này sẽ ảnh hưởng đến quyền thừa kế.
• Đất đai phải là tài sản hợp pháp của bố mẹ để lại cho con cái, có giấy tờ chứng minh quyền sở hữu hợp pháp.

Thủ Tục Làm Hồ Sơ Thừa Kế Đất Đai Cần Những Giấy Tờ Gì?

Theo Điều 59 Luật Công chứng 2024, khi làm thủ tục thừa kế đất đai, người thừa kế cần chuẩn bị đầy đủ các giấy tờ sau:

• Giấy tờ tùy thân của người thừa kế và người đã mất: Cần cung cấp CMND/CCCD/hộ chiếu của cả người để lại di sản và người nhận thừa kế.
• Giấy xác nhận nơi cư trú: Để xác định nơi cư trú của người thừa kế.
• Giấy chứng tử của người đã mất: Xác nhận người đã qua đời, căn cứ để xác định quyền thừa kế.

• Giấy tờ chứng minh quyền sở hữu đất: Bao gồm sổ đỏ, hợp đồng giao dịch hoặc các tài liệu pháp lý khác liên quan đến tài sản.
• Giấy ủy quyền: Nếu có người đại diện thực hiện thủ tục, cần có hợp đồng hoặc văn bản ủy quyền hợp lệ.
• Trường hợp thừa kế theo pháp luật: Cần giấy tờ chứng minh quan hệ gia đình như giấy khai sinh, giấy đăng ký kết hôn.
• Trường hợp thừa kế theo di chúc: Cần bản sao hoặc bản gốc của di chúc hợp pháp.

Xem thêm: Cha Mẹ Cho Con Đất Có Cần Chữ Ký Của Những Người Con Khác Không?

Các Bước Làm Thủ Tục Thừa Kế Đất Cho Con

Quy trình làm thủ tục thừa kế đất cho con yêu cầu tuân thủ các bước cụ thể để hoàn tất việc sang tên Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Toàn bộ quy trình được thực hiện theo trình tự sau:

Bước 1: Khai báo di sản tại cơ sở công chứng có thẩm quyền

Khi đã chuẩn bị đầy đủ giấy tờ, người thừa kế mang hồ sơ đến văn phòng công chứng để khai nhận di sản. Công chứng viên sẽ xem xét hồ sơ và niêm yết thông báo thụ lý công chứng văn bản thỏa thuận phân chia di sản tại UBND xã nơi có đất. Quá trình này kéo dài 15 ngày kể từ ngày nhận hồ sơ (theo Điều 18 Nghị định 29/2015/NĐ-CP).

Sau 15 ngày niêm yết, nếu không có ý kiến phản đối, công chứng viên sẽ lập văn bản khai nhận di sản và thông báo cho các bên liên quan. Các bên thừa kế cần nộp đầy đủ phí công chứng theo quy định.

Lưu ý: Nếu một người muốn nhận toàn bộ phần đất, những người thừa kế còn lại phải có văn bản từ chối nhận tài sản, được công chứng xác thực.

Bước 2: Lập hồ sơ đề nghị đăng ký biến động

Sau khi quyền sử dụng đất được phân chia, người thừa kế có 30 ngày để đăng ký biến động đất đai tại Văn phòng đăng ký đất đai. Nếu không thực hiện trong thời gian quy định, người thừa kế có thể bị xử phạt vi phạm hành chính. Hồ sơ cần chuẩn bị bao gồm:

• Đơn đăng ký biến động (theo mẫu số 11/ĐK).
• Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đã được cấp.
• Giấy tờ chứng minh quyền hưởng di sản thừa kế.
• Nếu thực hiện qua người đại diện, cần nộp kèm giấy ủy quyền hoặc hợp đồng có xác nhận theo quy định.

Nếu có nhiều người nhận thừa kế, cần chuẩn bị thêm văn bản thỏa thuận về việc cấp chung một Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

Bước 3: Nộp hồ sơ tại UBND hoặc Văn phòng đăng ký đất đai

Nộp hồ sơ tại UBND cấp huyện nơi có đất hoặc Văn phòng đăng ký đất đai theo yêu cầu. Nếu đất chưa có sổ đỏ trước ngày 01/07/2004, nộp tại UBND cấp tỉnh để chuyển đến chi nhánh đăng ký đất đai xử lý.

Bước 4: Cơ quan đăng ký đất đai tiếp nhận hồ sơ và xử lý thủ tục

Cơ quan chức năng sẽ kiểm tra hồ sơ, tính toán lệ phí và gửi thông báo nghĩa vụ tài chính cho người thừa kế. Sau khi hồ sơ hoàn tất, người thừa kế nhận thông báo về các khoản phí cần đóng, bao gồm: lệ phí cấp Giấy chứng nhận, lệ phí trước bạ, tiền sử dụng đất (nếu có), và phí thẩm định hồ sơ (nếu có). Người thừa kế phải nộp đủ các khoản phí và giữ lại hóa đơn để hoàn thành thủ tục.

Bước 5: Trả kết quả

Thời gian xử lý hồ sơ không quá 10 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ. Tại vùng sâu, vùng xa hoặc miền núi, thời gian này có thể kéo dài đến 20 ngày. Thời gian này không bao gồm các ngày nghỉ lễ, thời gian tiếp nhận hồ sơ tại UBND xã, hoặc thời gian xem xét xử lý các vi phạm pháp luật liên quan đến đất đai.

Một Số Câu Hỏi Thường Gặp Về Thủ Tục Thừa Kế Đất Cho Con

Có thể làm thủ tục thừa kế đất cho con riêng không?

Có. Theo quy định của Bộ luật Dân sự 2024, con riêng có quyền hưởng di sản thừa kế như con ruột nếu mối quan hệ cha/mẹ – con được xác lập hợp pháp (ví dụ: đã đăng ký khai sinh hoặc có quyết định nhận con nuôi). Trong trường hợp thừa kế theo pháp luật, con riêng hợp pháp cũng được xếp vào hàng thừa kế thứ nhất và có quyền nhận phần di sản tương ứng.

Có thể làm thủ tục thừa kế nhà đất cho con khi bố mẹ còn sống không?

Không. Theo luật hiện hành, thừa kế chỉ phát sinh khi người để lại di sản qua đời. Nếu cha mẹ còn sống, việc chuyển đất cho con không phải là thừa kế mà là tặng cho có công chứng.

Các loại phí khi thực hiện thủ tục làm thừa kế đất đai là gì?

Người nhận thừa kế đất đai là con cái có thể phải nộp các khoản sau:

• Phí công chứng: Tính theo % giá trị tài sản (từ 0,03% đến 0,1%).
• Lệ phí cấp sổ đỏ: 100.000 đồng/lần cấp.

Nếu người thừa kế không thuộc hàng ưu tiên (không phải cha mẹ, con, vợ/chồng), họ phải đóng thêm hai loại phí:

• Thuế thu nhập cá nhân: 10% giá trị đất.
• Lệ phí trước bạ: 0,5% giá trị đất.

Nên tặng quyền sử dụng đất hay làm thủ tục thừa kế đất cho con?

Nếu bố mẹ còn sống và muốn chuyển đất cho con thì tặng cho là phù hợp. Thừa kế chỉ áp dụng khi người sở hữu đất đã qua đời. Tặng cho có thể thực hiện ngay, nhưng thường phải nộp thuế và lệ phí cao hơn nếu không thuộc hàng thừa kế trực tiếp. Do đó, tùy thuộc vào thời điểm và mục đích mà mỗi phương án sẽ phù hợp với từng trường hợp cụ thể.

Kết luận

Việc thực hiện đúng và đầy đủ thủ tục thừa kế đất cho con không chỉ đảm bảo quyền lợi pháp lý của người thừa kế mà còn tránh được các tranh chấp không đáng có sau này. Nếu có khó khăn trong quá trình thực hiện, bạn nên tìm đến luật sư hoặc chuyên viên pháp lý để được tư vấn đúng quy định, giúp bạn tiết kiệm thời gian. Liên hệ Thegioidatdai.com để cập nhật thêm những tin tức mới nhất về quy hoạch pháp lý.